سیستم PEPS چیست؟ آشنایی با سیستم کیلس استارت

زمانی را به یاد بیاورید که برای باز کردن در خودرو یا روشن کردن آن، باید در جیب یا کیف خود به دنبال دسته‌کلید فلزی می‌گشتید. در هوای بارانی یا زمانی که دستتان پر از وسیله بود، این کار به یک چالش واقعی تبدیل می‌شد. صنعت خودروسازی با درک این نیاز به «راحتی»، فناوری‌های جدیدی را معرفی کرد. سیستم PEPS یا (Passive Entry Passive Start) که ما آن را بیشتر با نام «کیلس استارت» (Keyless Start) یا «ورود بدون کلید» می‌شناسیم، دقیقاً یکی از همین نوآوری‌های شگفت‌انگیز است.

این سیستم، که زمانی یک آپشن لوکس مختص خودروهای گران‌قیمت بود، امروز به یک استاندارد در بسیاری از خودروهای مدرن، از جمله طیف گسترده‌ای از خودروهای داخلی، چینی، کیا و هیوندای تبدیل شده است.

اما سیستم PEPS دقیقاً چیست و چگونه این راحتی را برای ما فراهم می‌کند؟ در این مقاله جامع، به کالبدشکافی این تکنولوژی، از اجزای تشکیل‌دهنده تا نحوه عملکرد و چالش‌های امنیتی آن می‌پردازیم. اگر یک تعمیرکار خودرو هستید یا به مباحث نوین برق خودرو علاقه‌مندید، درک عمیق این سیستم برای شما یک ضرورت حرفه‌ای است.

PEPS مخفف چیست و چرا غیرفعال نامیده می‌شود؟

درک نام این سیستم، کلید فهم عملکرد آن است. PEPS مخفف عبارت Passive Entry Passive Start است.

• Passive Entry (ورود غیرفعال): به این معناست که شما برای باز کردن قفل درهای خودرو، نیازی به انجام یک عمل «فعال» (Active) مانند فشردن دکمه ریموت ندارید. صرفاً نزدیک شدن به خودرو در حالی که سوئیچ هوشمند همراهتان است، کافی است.
• Passive Start (استارت غیرفعال): به این معناست که برای روشن کردن خودرو، نیازی به وارد کردن کلید در مغزی سوئیچ ندارید. تا زمانی که سوئیچ هوشمند در داخل کابین خودرو شناسایی شود، تنها با فشردن یک دکمه (Start/Stop Button) می‌توانید خودرو را روشن کنید.

این ویژگی «غیرفعال» بودن، تفاوت اصلی این سیستم با سیستم‌های قدیمی‌تر RKE (Remote Keyless Entry) است که در آن‌ها شما حتماً باید دکمه‌ای را روی ریموت فشار می‌دادید.

سیستم PEPS چگونه کار می‌کند؟

عملکرد سیستم کیلس استارت بر پایه یک «گفتگوی» مداوم بین سوئیچ هوشمند (Smart Key) شما و خودرو، از طریق امواج رادیویی با فرکانس پایین (LF) و فرکانس بالا (RF) استوار است.

این فرآیند را می‌توان در چند مرحله ساده خلاصه کرد:

۱. مرحله نزدیک شدن (ورود – Entry)

زمانی که شما به خودرو نزدیک می‌شوید و دستگیره در را می‌کشید (یا در برخی مدل‌ها، دکمه کوچک روی دستگیره را فشار می‌دهید)، خودرو از خواب بیدار می‌شود.

• خودرو یک سیگنال با فرکانس پایین (LF) از طریق آنتن‌های موجود در دستگیره‌ها ارسال می‌کند. این سیگنال برد بسیار کوتاهی دارد (حدود ۱ تا ۲ متر).
• سوئیچ هوشمند شما که در این محدوده قرار دارد، سیگنال LF را دریافت کرده و با یک کد رمزنگاری‌شده منحصربه‌فرد، از طریق امواج با فرکانس بالا (RF) به خودرو پاسخ می‌دهد.
• یونیت مرکزی PEPS (مغز سیستم) این کد را اعتبارسنجی می‌کند. اگر کد صحیح بود، دستور باز شدن قفل درها صادر می‌شود.

۲. مرحله روشن کردن (استارت – Start)

وقتی شما وارد خودرو می‌شوید و پدال ترمز را فشار می‌دهید و سپس دکمه استارت/استاپ را می‌زنید:

• خودرو مجدداً یک سیگنال LF، اما این بار از طریق آنتن‌های داخلی (معمولاً در کنسول میانی، داشبورد یا صندوق عقب) ارسال می‌کند تا مطمئن شود سوئیچ داخل کابین است.
• سوئیچ هوشمند دوباره با سیگنال RF پاسخ می‌دهد.
• پس از تأیید حضور سوئیچ در داخل کابین، یونیت PEPS به سیستم مدیریت موتور (ECU) و قفل فرمان الکترونیکی (ESCL) اجازه می‌دهد تا خودرو روشن شود.

۳. مرحله دور شدن (خروج – Lock)

در بسیاری از خودروهای مجهز به PEPS، قابلیتی به نام «Walk-away Lock» وجود دارد. زمانی که شما خودرو را خاموش کرده، در را می‌بندید و با سوئیچ هوشمند از آن دور می‌شوید، خودرو به طور خودکار قفل می‌شود. این کار با تشخیص قطع شدن سیگنال سوئیچ انجام می‌گیرد.

بررسی اجزای اصلی سیستم PEPS

برای اینکه سیستم PEPS به درستی کار کند، مجموعه‌ای از قطعات الکترونیکی پیچیده باید با یکدیگر در هماهنگی کامل باشند. درک وظیفه هر قطعه برای عیب‌یابی این سیستم حیاتی است.

۱. سوئیچ هوشمند (Smart Key / Fob)

این همان ریموت پیشرفته‌ای است که شما حمل می‌کنید. این قطعه فقط یک فرستنده ساده نیست، بلکه یک فرستنده و گیرنده (Transceiver) است.

• باتری داخلی: منبع تغذیه ریموت (معمولاً یک باتری سکه‌ای).
• مدار LF/RF: برای برقراری ارتباط با خودرو.
• کلید فیزیکی اضطراری: یک کلید فلزی مخفی در داخل ریموت که برای مواقع اضطراری (مانند تمام شدن باتری ریموت یا باتری خودرو) استفاده می‌شود تا بتوان در را به صورت مکانیکی باز کرد.

۲. یونیت مرکزی PEPS

ECU، «مغز متفکر» سیستم است. این یونیت که اغلب با نام‌های Smart Key Module یا Keyless Entry Module نیز شناخته می‌شود:

• وظیفه مدیریت تمامی آنتن‌ها را بر عهده دارد.
• کدهای دریافتی از سوئیچ هوشمند را پردازش و اعتبارسنجی می‌کند.
• به سایر یونیت‌ها مانند BCM (Body Control Module)، ECU موتور و قفل فرمان، دستور باز/بسته شدن درها یا اجازه روشن شدن خودرو را صادر می‌کند.
• این یونیت معمولاً بخشی از شبکه CAN یا LIN خودرو است.

۳. آنتن‌های LF (فرکانس پایین)

این‌ها حسگرهای حیاتی سیستم برای تشخیص «محدوده» حضور سوئیچ هستند.

• آنتن‌های خارجی: معمولاً در دستگیره‌های درهای جلو (و گاهی عقب) و در سپر عقب (نزدیک صندوق پران) نصب می‌شوند. وظیفه آن‌ها تشخیص سوئیچ برای «ورود» است.
• آنتن‌های داخلی: در نقاط مختلف داخل کابین (مانند کنسول وسط، زیر صندلی‌ها، داشبورد و داخل صندوق عقب) قرار دارند. وظیفه آن‌ها تشخیص سوئیچ برای «استارت» و جلوگیری از قفل شدن سوئیچ در داخل خودرو است.

۴. گیرنده RF (فرکانس رادیویی)

این گیرنده سیگنال‌های RF با برد بلندتر را که مستقیماً از سوئیچ (هنگام فشردن دکمه‌های قفل، باز یا صندوق پران) ارسال می‌شود، دریافت می‌کند. این بخش مشابه سیستم RKE سنتی عمل می‌کند.

۵. دکمه استارت/استاپ (Start/Stop Button)

این دکمه جایگزین مغزی سوئیچ سنتی شده است. این دکمه خود یک یونیت کوچک نیست، بلکه سیگنالی را به ماژول PEPS یا BCM ارسال می‌کند تا فرآیند استارت آغاز شود.

۶. قفل فرمان الکترونیکی (ESCL)

در خودروهای دارای کیلس، دیگر قفل فرمان مکانیکی (که با چرخاندن سوئیچ آزاد می‌شد) وجود ندارد. یک موتور الکتریکی کوچک (ESCL) این وظیفه را بر عهده دارد که پس از تأیید هویت سوئیچ توسط یونیت PEPS، قفل فرمان را به صورت الکترونیکی آزاد می‌کند. خرابی این قطعه یکی از دلایل رایج استارت نخوردن در این خودروها است.

آیا سیستم کیلس استارت امن است؟

این سؤالی است که ذهن بسیاری را درگیر کرده است. سیستم PEPS راحتی فوق‌العاده‌ای دارد، اما یک آسیب‌پذیری معروف به نام «حمله رله‌ای» (Relay Attack) دارد.

حمله رله‌ای چگونه کار می‌کند؟: در این روش، سارق (شخص A) با یک دستگاه تقویت‌کننده سیگنال (Relay) به درِ خانه شما (جایی که سوئیچ قرار دارد) نزدیک می‌شود. این دستگاه سیگنال LF سوئیچ شما را تقویت کرده و آن را به دستگاهی که در دست همدست او (شخص B) در کنار خودروی شما است، ارسال می‌کند. خودرو فریب می‌خورد و فکر می‌کند سوئیچ دقیقاً کنار آن است. در نتیجه، درها باز شده و سارق می‌تواند خودرو را روشن کرده و به سرقت ببرد.

این یک چالش واقعی است (که منجر به افزایش سرقت خودروهای لوکس در اروپا و آمریکا شده است)، اما خودروسازان بیکار ننشسته‌اند:

• حسگرهای حرکتی در سوئیچ: بسیاری از سوئیچ‌های جدید (مخصوصاً در خودروهای کیا و هیوندای و مدل‌های اروپایی) مجهز به سنسور حرکت هستند. اگر سوئیچ برای چند دقیقه ثابت بماند (مثلاً روی جاکلیدی کنار در)، به حالت خواب می‌رود و سیگنال LF ارسال نمی‌کند تا زمانی که دوباره حرکت کند.
• استفاده از کیف‌های مسدودکننده (Faraday Pouch): نگهداری سوئیچ در کیف‌های مخصوصی که امواج رادیویی را مسدود می‌کنند، یک راه‌حل ارزان و مؤثر است.

دوره برق و انژکتور و آپشنال خودروهای کره ای

18.800.000 تومان

یادگیری صفر تا صد برق، انژکتور و آپشنال خودروهای کره ای در ۴۲ فصل آموزشی تئوری و عملی، با تدریس تخصصی مهندس سپهر علیمحمدی، ویژه ارتقای مهارت فنی‌کاران خودرو.مناسب برای فنی‌کارانی که به‌دنبال افزایش درآمد خود هستند.

مزایا و معایب سیستم PEPS

مانند هر تکنولوژی دیگری، سیستم کیلس استارت نیز نقاط قوت و ضعف خود را دارد.

مزایا

1. راحتی بی‌نظیر: اصلی‌ترین مزیت؛ عدم نیاز به جستجو برای کلید.
2. جلوگیری از قفل شدن سوئیچ: سیستم‌های PEPS هوشمند هستند و اگر تشخیص دهند سوئیچ داخل خودرو یا صندوق عقب جا مانده است، اجازه قفل شدن درها را نمی‌دهند.
3. امنیت در برابر سرقت سنتی: شکستن قفل در یا اتصال سیم‌های زیر فرمان (Hotwiring) در این خودروها تقریباً بی‌فایده است، زیرا ایموبلایزر پیشرفته‌ای دارند که فقط با کد سوئیچ هوشمند غیرفعال می‌شود.

معایب و چالش‌ها

1. هزینه بالای ساخت سوئیچ: گم کردن یا خراب شدن سوئیچ هوشمند بسیار گران تمام می‌شود. تعریف سوئیچ جدید نیازمند تجهیزات تخصصی دیاگ و دانش کدینگ است.
2. آسیب‌پذیری امنیتی: همانطور که گفته شد، خطر حمله رله‌ای وجود دارد.
3. وابستگی به باتری: اگر باتری ریموت تمام شود، خودرو به صورت پسیو (Passive) کار نمی‌کند. (البته راه‌حل اضطراری برای این مورد وجود دارد).
4. پیچیدگی در عیب‌یابی: خرابی این سیستم می‌تواند گیج‌کننده باشد. مشکل از آنتن است؟ یونیت PEPS؟ سیم‌کشی شبکه؟ یا خود سوئیچ؟

💡 نکته تخصصی: عیب‌یابی سیستم PEPS فقط با اهم‌متر و لامپ تست انجام نمی‌شود. این سیستم به شدت به شبکه‌های ارتباطی خودرو (CAN و LIN) وابسته است. برای تشخیص صحیح عیب، شما به درک عمیق از نقشه‌خوانی، تحلیل داده‌های دستگاه دیاگ (Data Stream) و آشنایی با پروتکل‌های ارتباطی نیاز دارید.

یادگیری عیب‌یابی این سیستم‌ها نیاز به دانش عمیق برق خودرو دارد. در آکادمی کارنو مهارت، ما به شما آموزش برق خودرو را از پایه تا پیشرفته، با تمرکز بر همین تکنولوژی‌های نوین ارائه می‌دهیم.

آینده سیستم‌های PEPS

تکنولوژی PEPS ایستگاه آخر نیست. صنعت خودروسازی در حال حرکت به سمت راه‌حل‌های راحت‌تر و امن‌تر است:

• تلفن همراه به عنوان کلید (PAAK – Phone as a Key): بسیاری از خودروهای جدید (مانند تسلا و برخی مدل‌های هیوندای و BMW) به شما اجازه می‌دهند تا از تلفن هوشمند خود، با استفاده از بلوتوث کم‌مصرف (BLE) یا NFC، دقیقاً مانند یک سوئیچ هوشمند استفاده کنید.
• بیومتریک: استفاده از اثر انگشت یا تشخیص چهره برای باز کردن درها و روشن کردن خودرو، قدم بعدی در این فناوری است که هم‌اکنون در برخی مدل‌ها (مانند جنسیس GV70) در حال استفاده است.

عیب‌یابی و تعمیر سیستم PEPS

با فراگیر شدن این سیستم در خودروهای داخلی و وارداتی، تقاضا برای تعمیرکارانی که این سیستم را «عمیقاً» درک می‌کنند، به شدت افزایش یافته است.

مشکلات رایج سیستم PEPS که به تعمیرگاه‌ها مراجعه می‌کنند:

• «خودرو ریموت را نمی‌شناسد.»
• «دکمه استارت کار نمی‌کند و خودرو روشن نمی‌شود.»
• «فقط درِ سمت راننده با کیلس باز می‌شود.»
• «پیغام Key Not Detected روی مانیتور ظاهر می‌شود.»

این مشکلات می‌تواند ناشی از باتری ضعیف ریموت، خرابی یک آنتن LF، قطعی در سیم‌کشی، مشکلات نرم‌افزاری یونیت PEPS یا خرابی قفل فرمان الکترونیکی (ESCL) باشد.

تشخیص دقیق این عیوب، به‌ویژه در خودروهای پیچیده‌ای مانند تولیدات جدید، نیازمند دانش تخصصی است. درک تفاوت‌های این سیستم در دوره‌های آموزش تعمیرات خودروهای چینی و آموزش تعمیرات خودروهای کیا و هیوندای آکادمی کارنو مهارت به صورت کامل توضیح داده شده که برای یک تعمیرکار حرفه‌ای ضروری است.

دوره برق و انژکتور و آپشنال خودروهای چینی

18.800.000 تومان

با بیش از 80 ساعت آموزش عملی و تخصصی، این دوره شما را برای عیب‌یابی و تعمیر سیستم‌های برق و انژکتور خودروهای چینی آماده می‌کند. مناسب برای فنی‌کارانی که به‌دنبال ورود حرفه‌ای به بازار خودروهای وارداتی هستند.

نتیجه‌گیری: سیستم PEPS، استانداردی برای آینده

سیستم PEPS (کیلس استارت) دیگر یک آپشن تجملاتی نیست؛ بلکه به بخش جدایی‌ناپذیری از تجربه رانندگی مدرن تبدیل شده است. این سیستم با ترکیب هوشمندانه امواج رادیویی، رمزنگاری پیشرفته و شبکه‌های الکترونیکی خودرو، راحتی و امنیت (البته با چالش‌هایی) را به ارمغان آورده است.

برای یک متخصص برق خودرو در بازار امروز، تسلط بر نحوه عملکرد، اجزا و روش‌های عیب‌یابی این سیستم، نه یک انتخاب، بلکه یک الزام است. درک این سیستم‌ها، مرز بین یک تعمیرکار سنتی و یک تکنسین پیشرفته را مشخص می‌کند.

در کارنو مهارت، ما متعهد به آموزش همین تکنولوژی‌های روز هستیم. دوره‌های ما، با هدف تبدیل شما به یک متخصص تمام‌عیار در زمینه سیستم‌های نوین خودرو، از جمله عیب‌یابی تخصصی سیستم PEPS در انواع خودروهای داخلی و وارداتی طراحی شده است.

برای اطلاع از دوره‌ها، دریافت مشاوره تخصصی و مشاهده صدها آموزش رایگان، حتماً پیج اینستاگرام کارنو مهارت را دنبال کنید.

سوالات متداول

۱. اگر باتری ریموت کیلس تمام شود چه کنیم؟ جای نگرانی نیست. اولاً، با استفاده از کلید فیزیکی مخفی در ریموت، درِ خودرو را به صورت مکانیکی باز کنید. ثانیاً، برای روشن کردن خودرو، معمولاً باید ریموت (که باتری‌اش تمام شده) را مستقیماً به دکمه استارت/استاپ بچسبانید یا آن را در مکان مشخصی (مانند جالیوانی یا زیر فرمان) قرار دهید. این کار به خودرو اجازه می‌دهد تا چیپ ایموبلایزر داخل ریموت را حتی بدون باتری بخواند.

۲. آیا می‌توان سیستم کیلس استارت را روی خودروی معمولی نصب کرد؟ بله، کیت‌های افترمارکت زیادی برای این کار در بازار وجود دارد. اما نصب آن‌ها بسیار حساس است و اگر توسط فرد غیرمتخصص انجام شود، می‌تواند باعث اختلالات جدی در سیستم برق خودرو، مشکلات امنیتی (ایموبلایزر) و حتی روشن نشدن خودرو شود. توصیه می‌شود این کار با احتیاط کامل انجام گیرد.

۳. تفاوت اصلی آنتن LF و گیرنده RF در سیستم PEPS چیست؟ به زبان ساده: آنتن‌های LF (فرکانس پایین) برای ارتباط «پسیو» و «کوتاه‌برد» (حدود ۱-۲ متر) استفاده می‌شوند؛ یعنی زمانی که شما دکمه‌ای را فشار نمی‌دهید و خودرو می‌خواهد موقعیت دقیق سوئیچ را (کنار در یا داخل کابین) تشخیص دهد. گیرنده RF (فرکانس رادیویی) برای ارتباط «فعال» و «دوربرد» (تا ده‌ها متر) استفاده می‌شود؛ یعنی زمانی که شما دکمه‌های روی ریموت (قفل، باز، صندوق) را فشار می‌دهید.