سوپاپ برقی EGR چیست؟
EGR مخفف عبارت Exhaust Gas Recirculation (گردش مجدد گاز خروجی) است، سیستم EGR، با بازگرداندن بخشی از گازهای خروجی (دود اگزوز) به محفظه اتاقک احتراق موتور از طریق منیفولد ورودی، دمای اتاقک احتراق را کاهش می‌دهد. این کاهش دما منجر به کاهش میزان NOx منتشر شده می‌شود و در نتیجه باعث کاهش آلایندگی محیط زیست می‌شود.
سیستم EGR دارای یک شیر است که بین منیفولد دود و منیفولد ورودی هوا نصب می شود. به عبارت ساده، این سوپاپ بین مانیفولد ورودی و مانیفولد دود ارتباط برقرار می کند. شیر برقی EGR در خودرو وظایف مهمی به عهده دارد که به بهبود عملکرد موتور و کاهش آلاینده‌های محیط زیست کمک می‌کند.
وظایف شیر برقی EGR در خودرو
کنترل اندازه جریان گازهای بازگشتی
شیر برقی EGR وظیفه کنترل میزان بازگشت گازهای خروجی به سیستم هوای ورودی و انتقال آن‌ها به موتور را بر عهده دارد. این کنترل از بهبود کارایی موتور و کاهش آلودگی هوا پشتیبانی می‌کند.
کاهش دمای احتراق
تزریق گازهای بازگشتی به مسیر هوای ورودی موتور، منجر به کاهش دمای احتراق در داخل اتاقک احتراق می‌شود. این اقدام باعث افزایش بازدهی سوخت، کاهش مصرف سوخت و کاهش تولید اکسیدهای نیتروژن مضر می‌گردد.
کنترل آلاینده‌ها
شیر برقی EGR با بازگرداندن گازهای خروجی به موتور، به کاهش تولید اکسیدهای نیتروژن که آلاینده‌های محیطی بسیار مضری هستند، کمک می‌کند. این کنترل باعث بهبود کیفیت هوا و کاهش تأثیرات منفی بر سلامتی انسان و محیط زیست می‌شود. به طور کلی، شیر برقی EGR در خودرو باعث بهبود کارایی موتور، کاهش مصرف سوخت و کاهش آلایندگی محیط زیست می‌شود. این امر نه تنها به محیط زیست کمک می‌کند، بلکه عملکرد و عمر موتور را نیز افزایش می‌دهد.
علائم خرابی شیر EGR
1.افزایش مصرف سوخت
یکی از علائم رایج خرابی شیر برقی EGR افزایش مصرف سوخت است. زیرا عملکرد نادرست شیر برقی باعث افزایش مقدار سوخت مورد نیاز برای احتراق می‌شود.
2.کاهش عملکرد موتور
عدم کارکرد صحیح شیر برقی EGR ممکن است منجر به کاهش قدرت، عملکرد و توان موتور شود. این امر به دلیل کاهش بازدهی موتور و عدم خروج مناسب دودهای اگزوز از موتور اتفاق می‌افتد.
3.بالا رفتن دمای موتور
با افزایش بار موتور و کاهش قدرت و توان آن، دمای موتور افزایش می‌یابد و این ممکن است منجر به افزایش زمان کارکرد فن موتور شود. در بسیاری از مواقع، این افزایش دما می‌تواند منجر به سرخ شدن مانیفولد دود شود.
4.افزایش آلاینده‌ها
در صورتی که شیر برقی EGR به درستی عمل نکند و اختلالی در عملکرد آن رخ دهد، به دلیل وظیفه اصلی این سیستم که کنترل آلاینده‌ها می‌باشد، ممکن است منجر به افزایش تولید آلاینده‌هایی مانند اکسیدهای نیتروژن شود.
5.چراغ اخطار موتور
خرابی شیر برقی EGR ممکن است باعث روشن شدن چراغ اخطار موتور در پشت آمپر خودرو شود. این قطعه مستقیماً توسط کنترل یونیت سیستم مدیریت موتور کنترل می‌شود، بنابراین حتی در صورت وقوع کوچکترین مشکلی در عملکرد سوپاپ برقی، کنترل یونیت ممکن است چراغ اخطار را روشن کند.
6.دور آرام خشن
یکی از علائم خرابی در شیر برقی EGR، لرزش موتور در دور آرام است که ناشی از بالارفتن بار موتور می‌باشد.
7.ضربه زدن (ناک) موتور
به دلیل اتفاق فرآیند خودسوزی در خودرو که ناشی از افزایش حرارت احتراق در موتور است، پدیده ناکینگ در خودرو اتفاق می‌افتد، و دلیل اصلی آن مربوط به خرابی شیر EGR می‌باشد. زیرا هدف اصلی از استفاده از شیر برقی EGR، حفظ دمای پایین موتور و جلوگیری از گرم شدن بیش از حد آن است. با از کار افتادن EGR، موتور بیش از حد گرم می‌شود و باعث خودسوزی در خودرو می‌شود.
8.صدای‌های غیرعادی از موتور
خرابی یا نقص در شیر برقی EGR ممکن است با توجه به افزایش بار موتور و کاهش قدرت موتور، باعث تولید صداهای غیرعادی از قسمت سیلندر و موتور شود.
به طور کلی هرگونه تغییر در عملکرد موتور یا نشانه‌های غیرعادی از گازهای خروجی اگزوز می‌تواند به خرابی یا نقص در شیر برقی EGR اشاره داشته باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، تعمیر و بازبینی شیر برقی EGR توصیه می‌شود.
نحوه عملکرد شیر برقی EGR
- کنترل سوپاپ برقی EGR توسط خلا موتور
- کنترل سوپاپ برقی EGR به صورت الکترونیکی توسط یونیت سیستم کنترل موتور
در این سیستم، با توجه به برنامه ریزی یونیت کنترل موتور، در زمان مناسب دستور فعال‌سازی این سوپاپ برقی ارسال می‌شود و به صورت الکترونیکی، روی این قطعه به عنوان عملگر کنترل اثر می‌گذارد.
مشکلات رایج در شیر برقی EGR
به دلیل عبور بخشی از گازهای خروجی (دود اگزوز) از محفظه دریچه‌ی سوپاپ برقی EGR، رسوبات کربن جمع می‌شوند و باعث مسدود شدن یا گیر کردن کامل شیر برقی EGR می‌شود. این مشکل باعث بروز کلیه علائم خرابی این مجموعه در کارکرد موتور خودرو می‌شود که به آن اشاره شد.
نکته مهم: نگهداری و سرویس منظم شیر برقی EGR باعث بالا رفتن عمر این قطعه و عملکرد بهینه آن می‌شود.
خودورهای دارای سوپاپ برقی EGR در ایران
خودروهایی که بالاترین واردات و مونتاژ را در بازار ایران را دارند، از سیستم سوپاپ برقی EGR استفاده می‌کنند. این خودروها به منظور اطمینان از تطابق با استانداردهای زیست‌محیطی و کاهش آلاینده‌های محیطی معمولاً این نوع سیستم را در طراحی مورد استفاده قرار می‌دهند. این خودروها عبارتنداز:
- MVM X22
- MVM X33 CROSS
- BYD
عیب یابی شیر برقی EGR با دیاگ
کدهای خطای مربوط به مشکلات شیر برقی EGR ممکن است بسته به نوع و تولید کننده دستگاه عیب‌یاب متفاوت باشند. اما دربرخی از دستگاه‌های عیب‌یاب خودرو، کدهای خطای مرتبط با شیر برقی EGR است عبارت باشند از:
- کد خطا P0400: اختلال در عملکرد جریان سوپاپ برقی EGR
- کد خطا P0401: تشخیص جریان ناکافی در سوپاپ برقی EGR
- کد خطا P0402: تشخیص جریان بیش از در سوپاپ برقی EGR
- کد خطا P0403 :خرابی در مدار سوپاپ برقی EGR
- کد خطا P0404 :محدوده / عملکرد مدار سوپاپ برقی EGR
- کد خطا P0405 :مقاومت پایین سنسورمدار A سوپاپ برقی EGR
- کد خطا P0406 :مقاومت بالا سنسورمدار A سوپاپ برقی EGR
- کد خطا P0407 :مقاومت پایین سنسورمدار B سوپاپ برقی EGR
- کد خطا P0408 :مقاومت بالا سنسورمدار B سوپاپ برقی EGR
- کد خطا P1403:خطای ولتاژ پایین شیر برقی EGR
- کد خطا P1404 :خطای قفل شدن دریچه یا سوپاپ برقی EGR
- کد خطا P1405 :خطای ولتاژ بالای شیر برقی EGR
- کد خطا P1406 :خطای موقعیت دریچه یا سوپاپ برقی EGR
این کدها معمولاً به مشکلات مختلفی که در شیر برقی EGR ممکن است رخ دهد، اشاره می‌کنند، از جمله مسدود شدن شیر، عدم عملکرد مناسب شیر، مشکلات در اتصالات الکتریکی و سنسورها و غیره.
مراحل سرویس سوپاپ برقی EGR
به دلیل عبور بخشی از گازهای خروجی اگزوز از قسمت شیر یا سوپاپ داخلی EGR، و همچنین وجود جرم و کربن همراه با دود اگزوز، در طول زمان، این سوپاپ با تجمع کربن مواجه می‌شود و ممکن است باعث مسدود شدن شیر داخلی شود.
این مسدود شدن می‌تواند به کاهش عملکرد موتور، افزایش مصرف سوخت، و افزایش آلاینده‌های محیطی منجر شود. مسدود شدن شیر داخلی EGR می‌تواند باعث مانع چرخش گازهای خروجی شود و تمام علائم خرابی شیر برقی EGR در خودرو مشاهده شود.
برای پیشگیری از این مشکلات، در زمان سرویس دوره‌ای، ضروری است که قطعه مذکور را مورد بازدید و سرویس لازم را انجام دهید. این اقدامات می‌تواند عمروعملکرد بهتری برای سیستم EGR و موتور خودرو فراهم کند و از ایجاد مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.
آموزش سرویس سوپاپ برقی
- ابتدا درپوش موتور را محل خود جدا کنید.
- سوکت وصل شده به شیر برقی را جدا کنید.
- پیچ های اتصال دهنده شیربرقی EGR به بدنه سرسیلندر را باز کرده و با دقت شیربرقی را از محل خود باز و جدا کنید.
- سوپاپ و دریچه مربوطه را از نظر خوردگی بازدید کنید.
- با استفاده از اسپری شستشوی مخصوص، کربن‌های جمع شده بر روی دریچه را به‌طور کامل شستشو داده و تمیز کنید.
- پس از پایان شستشو شیربرقی EGR را در محل خود نصب کرده و پیچ های نگهدارنده را با گشتاور استاندارد سفت کنید.
- سوکت مدار الکتریکی مرتبط با سوپاپ برقی را در محل خود نصب کنید.
- سوییچ خودرو را باز کرده دستگاه عیب یاب را به خودرو متصل کرده و ایسیوی مدیریت موتور را ریست کنید.
- اجازه دهید خودرو در حالت درجا کار کند تا یکبار فن خودرو فعال و خاموش شود.
تست سلامت سوپاپ برقی EGR توسط اهم‌متر
سیم پیچ سوپاپ برقی EGR دارای مقاومت الکتریکی خاصی است که می‌توان از آن برای بررسی وضعیت سلامتی این قطعه استفاده کرد. با استفاده از دستگاه اهم سنج (اهم‌متر)، می‌توان مقاومت سیم پیچ را اندازه‌گیری کرده و به راحتی مشکلات مدار این قطعه را می توان شناسایی کرد. این ابزار به تعمیرکاران اجازه می‌دهد تا با دقت و سرعت بیشتری مشکلات در این قسمت را تشخیص داده و تعمیر کنند.
نتیجه گیری
با توجه به ورود نسل جدید خودروهای وارداتی به بازار ایران، که بیشتر از کمپانی‌های خودروسازی چینی تأمین می‌شوند، اهمیت تشخیص و تعمیر مشکلات مربوط به اجزایی مانند سوپاپ برقی EGR افزایش یافته است. چرا که در بسیاری از این خودروها از این سیستم استفاده می‌شود.
بنابراین، داشتن اطلاعات و تخصص در این زمینه برای تعمیرکاران و تکنسین‌های خودرو بسیار حیاتی است تا بتوانند به راحتی مشکلات این قطعه را تشخیص داده و تعمیر کنند. خودروهای وارداتی، به‌خصوص از کمپانی‌های چینی، دارای مکانیزم‌ها و سیستم‌های متفاوتی نسبت به خودروهای داخلی هستند.
دوره آموزش برق و انژکتور خودرو های چینی مهندس سپهر علیمحمدی بهترین منبع برای آموزش برق خودروهای چینی می باشد برای مشاهده دوره و آگاهی از شرایط دوره روی لینک قرمز کلیک کنید.
این اختلافات ممکن است نیاز به تکنولوژی‌ها، تجهیزات و دانش مخصوص خود دارد که تکنسین‌هایی که عمدتاً بر روی خودروهای داخلی کار می‌کنند، نمی‌توانند به‌صورت تخصصی بر روی این خودروها عیب‌یابی و تعمیرات را انجام دهند. برای این کار، آموزش‌های تخصصی مورد نیاز است تا تکنسین‌ها بتوانند با مشکلات و نیازهای خودروهای وارداتی آشنا شوند و عملیات عیب‌یابی و تعمیرات را با دقت انجام دهند.
